Klasik Mobilya

Klasik mobilyalar çok eski dönemlerden beri kullan?lmaktad?r. Eski dönemlerde mobilyalar ya krallar için özel olarak yap?lm?? ve dönemin kral?n?n ad?n? alm??, yada dönemin zengin kesimi taraf?ndan kullan?lm??t?r. Klasik mobilyan?n bir k?sm?na ise mobilya stilinin tasar?mc?s?n?n ismi verilmi? ve bu isimle an?lmaya ba?lanm??t?r. Bu mobilyalar k?smen birbirinden etkilenmi?lerse de her birinin kendine has stil ve özellikleri vard?r.

Klasik mobilyan?n kullan?ld??? dönemde a?aç malzemenin çok olmas? nedeniyle bütün mobilyalar a?aç malzemeden yap?lm??t?r. Genellikle me?e, maun, abanoz, ceviz, kay?n ve ?hlamur kullan?lm??t?r.

Klasik mobilyada el i?çili?i fazla oldu?undan dolay? mobilya üretimi s?n?rl? ve az say? da olmu?tur. Genellikle bütün mobilyalar oymal?d?r, mobilyalarda süslemeler a??rl?ktad?r. Klasik mobilyada geometrik ?ekil ve tabiat resimleri i?lenmi?tir. Dö?emelerde genellikle do?al gereçler kullan?lm??t?r. Klasik mobilyada ölçüler farkl? olabilmektedir. Krallara ve dönemlere özgü stiller geli?tirilmi?tir (Rönesans mobilyas?, Adam, Loui stili vb.). Klasik mobilyada gösteri? ve ihti?am ön plandad?r.

Klasik mobilya stili, bugün hala her?eyin en ince ayr?nt?s?na kadar dü?ünüldü?ü, detaylarla ??kl???n ve görkemin yakaland??? bir stildir. Sehpas?, konsolu, aynas?, aksesuarlar? birbirinden ayr?lmaz parçalard?r. Bu parçalarda öne ç?kan en önemli özellik ah?ap olmas?d?r. Geçmi?i günümüze ta??yan klasik mobilyalar evlere ve i?yerlerine s?cak bir hava katarken; bol oyma, süsleme ve yo?unluklar da sofistike bir zevki evinize ta??r. Bu tarz mobilyalar?n en önemli özelli?i el i?çili?iyle yap?lan motifler, süslemeler ve abart?l? oymalard?r. Renk ve cilas?n?n seçimi de büyük bir özen ve titizlikle yap?l?r ki, mobilyalar?n güzelli?i ve özelli?i daha da ön plana ç?ks?n. Klasik mobilya i?lemelerinde geometrik ?ekiller, tabiat resimleri a??rl?ktad?r. Bu motifler Avrupa’ya mal olsa da kökenleri o güne kadar ya?am?? ba?ka kültürlere aittir. Kenar oymalar asl?nda Anadolu’dan gelmektedir. Badem oymalar? Selçuklu kökenlerinden gelirken, ?ngiliz çay sehpalar? ise Hint kültüründen gelmektedir. Bu tarz da kültürlerin harmanlan?p payla??lmas?yla ortaya ç?km?? gizemli ve prestijli bir türdür. Bugüne kadar zarafet ve aristokrasiyle birle?en klasik mobilyalar as?rlard?r önemini ve özelli?ini korumu?tur.

KLAS?K MOB?LYADA BA?LICA ST?LLER

1.Barok Mobilya Stili (1600–1720) Barok sanat?, Rönesans dönemi sonunda, yani XVI. yüzy?l?n ilk yar?s?nda özellikle Avrupa’n?n Katolik ülkelerinde dinsel konular? etkileyici bir ?ekilde yans?tan, tümüyle e?ri çizgilere ve bol figürlü biçim anlay???na dayanan do?mu?tur. Barok sanat? daha çok saray halk?n?n dolay?s?yla ülke idarecilerinin tutumunun abartmal? bir ürünüdür. Rönesans’?n yüzeyde ince süslemecili?ine kar??, Barok’un amac? ?a??rtmak , göz kama?t?rmak ve saray debdebesini göstermektir. Barok mobilya sanat?n?n ba?l?ca özelli?i üst görünü?lerde genellikle dairesel dönü?lü kö?eler, ön ve yan görünü?lerde iç ve d?? bükey yüzeyler, çok süslü ve k?vr?ml? oymalar olarak özetlenebilir. Barok sanat? Avrupa’n?n Katolik ülkelerinde kolayca benimsenirken, Fransa’da sosyal ve kültürel nedenlerle bir süre gecikmeyle, sadele?erek, saray?n e?ilimine dönük, krallar?n adlar? ile an?lan Louis’ler dönemine geçilmi?tir. XII. Louis stili mobilya, gerçek Louis stillerine bir geçi? dönemi iken XIII. Louis stili, barok sanat?n?n Fransa’da yeni bir anlay??la ?ekillenmesidir. Bu ak?m büyük ölçüde ?talyan ve daha s?n?rl? olarak ?spanyol Rönesanss?ndan etkilenmi?tir. Kap?lara arabesk oymalar yap?lm??, tavanlar ço?unlukla ceviz a?ac? ile kaplanm??t?r. Mobilya genellikle a?aç malzemedendir. Yatak tavanlar? sarmal ve tespit ayakl? sütunlar üzerine yerle?tirilmi?tir. Dolaplar, motiflerle süslü çekmecelere bölünmü?tür. Bu dönemde kabine ve konsollar ilgi gören mobilya türlerindendir. ?lk olarak elbise as?labilen dolaba da bu dönemde rastlanmaktad?r. Barok mobilya sanat?n? temsil eden as?l stil, XIV Louis (1638-1715) dir. Bu stildeki belli ba?l? özellik, oturma mobilyas?ndaki ayaklar?n e?meçli, arkal?klar?n yanlarda düz, üstte ço?unlukla simetrik taçl?, kö?elerinin yuvarlak olu?udur. Ayaklar?n üst k?sm? kabartma yaprak oymal?d?r. Kay?tlar?n oymas?nda bazen simetri görülmemektedir. Arkal?klar? yuvarlak okuma koltuklar? yayg?nd?r. Yüksek arkal?kl? koltuklar, kolçaks?z sandalyeler ve tabureler bu dönemde yayg?nla?m??t?r. En çok kullan?lan a?aç türleri ceviz ve me?edir.

2.Rokoko Mobilya Stili (1729–1780) Rokoko üslubu ilk olarak Fransa’da XV. Louis döneminde benimsenmi?tir. Rokoko, kar???k ve dolambaçl? çizgiler, kabartmal? yüzeyler, derin oymalar, canl? ve kontrast renkler ile göz kama?t?ran bir üslup olarak mobilyaya yans?m??t?r. Duvarlar çok ince oymal? lambriler ile kaplanm??t?r. Mobilya yüzeylerine gül a?ac?ndan kakma çiçek süsleri, lake üzerine boya ile uzak do?u konular? i?lenmi?tir. Karyolalar?n yan?na komodin, tuvalet masas? ve de?i?ik boyda masalar konulmaktad?r. Kolçaklar? kuma?la kapl? divanlar, berjer koltuklar, merkiz ve ?ezlonglar bu dönemde ortaya ç?km??t?r. 1750 y?llar?na do?ru Osmanl? denilen sedirler, iki ba?uçlu has?r örgülü kanepe-divanlar (turkuvaz) moda olmu?tur. XV. Louis stili mobilyan?n özellikle koltuk ve sandalyeleri günümüzde de çok be?enilen ve uygulanan tiplerdir. Ölçü, biçim ve süsleme bak?m?ndan son derece dengeli ve uyumlu görünü?ü bulunmaktad?r. Rokoko stili mobilyada oyma, kabartma ve taçlar simetrik olup koltuk, kanepe, sandalyelerde oturma ve arkal?k yüzeyleri için özel kuma?lar dokunmu?tur. Ayaklar e?meçli ve kenarlar? fitillidir. Ayak s?rtlar? ço?unlukla yaprak ve bazen de çiçek kabartmal?d?r. Kay?tlar, ayak e?meci ile kö?e yapmadan geni? bir yayla birle?ir. Ön ve yan kay?tlar?n ortas?nda simetrik taçlar bulunur. Kolçaklar üç yönden de e?meçlidir. Kolçak üstleri hafif dolgulu olarak kuma?la kaplanm??t?r. Arkal?klar yanlarda ve üstte uyumlu e?meçlerle ?ekillenir. Arkal?k ortas?nda ço?unlukla simetrik bir taç bulunur. A?aç malzeme olarak Barok dönemde kullan?lanlar?n d???nda gül a?ac? ve palisander de kullan?lm??t?r. Günümüz mobilya yap?m?nda, Barok ve Rokoko stillerinin yukar?da belirtilen çok abartmal? ve yüksek maliyetli biçimlerinin uygulanmas? ekonomik nedenlerle güç oldu?u için, daha çok XV. ve XVI.Louis stillerinin sadele?tirilmi? biçimleri “Klasik Mobilya” olarak adland?r?lmaktad?r. XVIII. yüzy?l?n sonlar?na do?ru Avrupa ülkelerinde, ekonomik nedenlerden ötürü, daha yal?n mobilya tipleri aranmaya ba?lam??, bunun sonucunda öncelikle Fransa ve ?ngiltere’de olmak üzere “Neoklasizm” diye adland?r?lan yeni ça?a ait stiller geli?me göstermi?tir. 3.Türkler’de Mobilya Büyük ço?unlu?u göçebe ya?ayan Türklerde ev e?yas? da basit ve kolay ta??nabilir nitelikteydi. Ancak yerle?ik ya?ama geçmi? topluluklarda mobilya denebilecek e?yaya rastlan?rd?. Bunlar?n ba?l?calar? saraylarda görülen taht ve ah?ap karyolalar ile evlerde kullan?lan sedirler ve oturgaç denen arkal?kl? ya da arkal?ks?z sandalyelerdi. Yerle?ik ya?am?n yayg?nla?t??? dönemde de mobilya türlerinde fazla bir art?? olmad?. Selçuklu ve Osmanl? dönemlerinde kullan?lan ba?l?ca mobilyalar sedir, sand?k, çekmece, sofra altl???, bunun üstüne konan madeni sini, mangal, be?ik, kavukluk ve rahleydi. Bunlar?n ço?u basit olarak yap?lm?? e?yalard?. Ama maden ve ah?ap oyma, sedef, ba?a ve fildi?i kakma ya da Edirnekâri denen lake ile i?lenmi? olanlar? da vard?. Karyola henüz yayg?nl?k kazanmam??t?. Yere serilen yataklar sabahlar? toplan?p yüklük ad? verilen gömme dolaplara kald?r?l?rd?. Bu dolaplar?n kapakl? olanlar?nda çe?itli motiflerle süslemelere, lak tekni?iyle boyamalara da yer verilmi?tir. Bat? tarz? ya?ama yöneli? ilk kez Lale Devri’nde (1718-30) görülmeye ba?lanm??, ama yayg?nla?amadan son bulmu?tu. Gene 18. yüzy?lda bat? ile artan ili?kilerin sonucu olarak ülkeye giren s?n?rl? say?daki mobilya geleneksel mimariye ve ya?am biçimine uymad??? için kullan?lamad??? gibi zaman zaman tepki de görmü?tür. 19. yüzy?lda bat?l?la?ma yolundaki at?l?mlarla birlikte mimarl?kta görülen de?i?meler bat? tarz? mobilyan?n da yayg?nla?mas?na yol açm??t?r. Önce sarayda görülen bu de?i?me Tanzimat’tan sonra h?zlanm??, sarayda kullan?lmaya ba?lanan masa, iskemle ve koltuk gibi e?yalar, daha sonra devlet dairelerine oradan da evlere yay?lm??t?r. Ama özellikle evlerde daha uzun süre Türk ve bat? tarz? mobilya bir arada kullan?lm??, hatta kolay benimsenmesi için bat?l? mobilya tasar?mc?lar? do?u ya?am?na ve be?enisine uygun de?i?ik mobilyalar üretmeye çal??m??lard?r. Cumhuriyetten sonra giderek h?zlanan k?rsal alanlardan kentlere göç, ticaret ve sanayinin geli?mesi, e?itimin yayg?nla?mas?, kitle ileti?im araçlar?n?n ço?almas? gibi etkenler geleneksel yap?y? k?rarken ve ya?am biçimini de?i?tirirken, bat? tarz? mobilyay? da egemen k?lm??t?r. Bununla birlikte k?rsal kesimde hâlâ geleneksel ev e?yas? yayg?n olarak kullan?lmaktad?r.

Top! HER HAKKI SAKLIDIR. SD MOBiLYA
Sosyal Medya:
FACEBOOK